فیدبک یا همان سوت زدن زمانی اتفاق میافتد که صدای پخش شده از باندها توسط میکرفون جذب شود و از طریق میکروفون به دستگاه میکسر و تقویت کننده منتقل شود، سپس تقویت شده و دوباره از باند پخش شود. این صدا مجدد توسط میکرفون با شدت بیشتری جذب شده و این چرخه را طی کند و با شدت بیشتری از باند پخش میشود و مجدد توسط میکرفون جذب میشود… این چرخه به علت سرعت زیاد تکرار به صورت سوت شنیده میشود و تا زمانی ادامه دارد که شما به نحوی این چرخه را قطع کنید. مثلا پیچ ولوم تقویت کننده را کم کنید تا صدای پخش شده از باند کاهش یابد و به میکروفون نرسد. یا میکروفون را خاموش کنید تا صدایی به تقویت کننده نرسد.
گاهی نیز ممکن است فقط فرکانس خاصی از صدا در این چرخه گرفتار شود. مثلا با زیر کردن بیش از حد صدا، فرکانسهای زیر که توسط باند تولید میشوند به میکروفون رسیده، توسط میکسر زیر تر میشوند و دوباره با شدت بیشتر از باند پخش میشوند و این این چرخه مجدد و با شدت بیشتری تکرار میشود تا آن را قطع کنید.
گاهی نیز فرکانسهای بم در این سیکل قرار میگیرند. وقتی صدا بیش از حد بم باشد یک صدای بم <وووو> مانند و ممتد شنیده میشود که نشان دهنده فیدبک صدای بم است.
احتمال فیدبک شدن صدا با افزایش باندهای اطراف میکروفون و یا افزایش تعداد میکرفونها افزایش مییابد. به عنوان مثال اگر شما میکرفون برای جذب صدای جمعیت نصب کنید و صدای جذب شده توسط میکروفنها از باندها پخش شود. احتمال ایجاد فیدبک افزایش مییابد. چرا؟
چون میکرفونهای جمعیت حداقل ۱ یا ۲ متر با مستمعین فاصله دارند و قرار است صدای محیط را جذب کنند. در محیط چه صدایی بیشتر از همه هست؟ صدای باند. پس احتمال جذب صدای باندها توسط میکرفونهای جمعیت بسیار بالا است. اما اگر کاری کنید که صدای جمعیت توسط میکروفنها جذب شود ولی از باندها پخش نشود، عملا دو زنجیرهی صوت جدا هم را طراحی کرده اید.
یکی صدای مداح که توسط میکرفون مداح به میکسر منتقل شده و از باند پخش میشود. و یکی هم زنجیرهی جدا گانه که میکروفونهای جمعیت صدای مستمعین را جذب کرده و از طریق میسکر و یا مستقیم به دستگاه ضبط میفرستد. در این حالت هر چقدر که دلتان بخواهد میتوانید حساسیت و ولوم میکروفنهای جمعیت را زیاد کنید بدون آنکه نگران فیدبک باشید.
چند نکته در رابطه با جلوگیری از فیدبک:
۱- صدای باندها در راستای مرکز باند منتشر میشود. بهتر است باندها را به شکلی قرار دهید که قسمت حساس میکرفون رو به مرکز هیچ باندی نباشد. به عبارتی میکرفون پشت به باندها قرار بگیرد (از قرار دادن باند در کنارههای نزدیک و یا پشت مداح خودداری کنید)
۲- صدای زیر زودتر دچار فیدبک می شود.
۳- هرچند میکرفونهای با حساسیت بالا بهتر میتوانند صدای مداح را جذب کنند اما کار کردن با آنها نیز دشوارتر است. زیرا راحت میتوانند صداهای دور را جذب کنند.
۴- هنگام انتخاب میکروفون به الگوی گیرایی و پاسخ فرکانسی آن دقت کنید. یعنی ببینید میکرفون چقدر نسبت به صداهایی که از اطراف و پشت به آن میرسد حساس است.
۵- هر وقت دچار فیدبک شدید اولین گزینه کم کردن صدا و شاید در برخی موارد کم کردن فرکانس زیر است. اما اگر به هر دلیل نمیخواستید صدا را کم کنید شاید چرخاندن باندی که رویش دقیقا به سمت میکروفن است به شما کمک کند. یعنی باندی که دقیقا روی آن به سمت میکروفون است را به سمت دیگری متمایل کنید.
نکات فوق قانون نیستند. فقط به شما کمک میکنند که پدیدهی فیدبک را کمتر کنید. مثلا یک صدابردار ماهر میتواند با استفاده از تجیزات مناسب و تنظیم دقیق صدا باندی قوی را در کنار مداح قرار دهد بدون آنکه دچار فیدبک شود. اما تا زمانی که به آن حد از مهارت برسید بهتر است نکات فوق را مد نظر داشته باشید.